در مورد انتقاد نوشته‌ها و مطالب زیادی نوشته شده؛ در این پست پس از معرفی یک انتقاد صحیح٬ چند پیشنهاد برای چگونگی انتقاد سالم مطرح می کنم.
ویژگی‌های انتقاد سالم و مؤثر
- انتقاد سالم و سازنده به جای انتقاد به شخصیت طرف مقابل٬ رفتار او را مورد نقد قرار می‌دهد.
- منتقدی که نیت انتقاد سازنده دارد٬ در زمان مناسب و با هدف کمک و اصلاح به طرف مقابل انتقادش را مطرح می‌کند.
- یکی دیگر از مشخصه‌های انتقاد صحیح اطمینان پیدا کردن از درک درست انتقاد در طرف مقابل است. در جایی که احتمال می‌رود انتقاد سازنده به‌درستی درک نشود٬ بیان آن اثربخش نخواهد‌بود.
- همچنان شایسته است انتقاد به رفتار‌هایی وارد گردد که در حیطه کنترل طرف مقابل بوده و توانایی اصلاح در او وجود داشته‌باشد. طبیعتاً پبشنهاد سارنده می تواند مکمل خوبی برای آن باشد.
چگونه فرآیند انتقاد سالمی داشته باشیم؟
- اول از همه باید بپذیریم که خود ما هم دارای نواقص و عیوبی هستیم و اگر نقص یا ایراد کسی را به او متذکر می‌شویم دلیل برتری ما نیست و ما هم ممکن است در جای دیگری و در موارد دیگری دچار اشتباه شویم.
- دوم باید همزمان با انتقاد و پیشنهاد به دیگران٬ مرتباً خود و رفتار خود را هم نقد کنیم. پایش رفتار خودمان بسیار واجب تر ار پایش رفتار دیگران است.
- سوم باور داشته‌باشیم که در راه رشد به پایش نیاز داریم٬ به فیدبک هایی که خطا‌ها و اشتباهات ما را یادآوری کند نیازمندیم تا مسیر حرکت را از جاده خاکی به جاده اصلی برگردانیم و نیز قدردان کسی باشیم که فیدبک از خطا یا اشتباه خودمان به ما می دهد.
- چهارم سعی کنیم که خود را درجای فرد انتقاد شونده قراردهیم و هزینه های پذیرش انتقاد را از دید او بررسی کنیم و تلاش کنیم طوری انتقاد را مطرح کنیم که کمترین هزینه را برای اصلاح متحمل شود.
- پنجم انتقاد خود را منعطف مطرح نموده تا در قبال موضع گیری احتمالی طرف مقابل٬ گفتگو به حالت مقابله و تدافعی وارد نشود.